Tövrat, Zəbur və qədim İsrailin dövründə yaşayan peyğəmbərlərin kitablarına artıq baxış keçirdik. Gördük ki, Əhdi-Ətiqin sonunda gələcəyə aid bütün peyğəmbərliklərin yerinə yetirilməsi gözlənilirdi
Lakin Əhdi-Ətiqin tamamlanmasından sonra 400 il keçdi. Biz İsraillilərin tarixində bir çox siyasi və dini hadisələrin baş verdiyini gördük. Onlar vədlərin yerinə yetirilməsini gözləyərkən daha peyğəmbərlik sözü olmadı. Lakin İsraillilər Böyük Hirodun hakimiyyəti dövründə Məbədi inkişaf etdirərək onu möhtəşəm tikiliyə çevirdilər. Məbəddəki ibadət, qurbanlar və dualar bütün Roma dünyasının diqqətini cəlb edirdi. Hərçənd, qəddar ürəkli və zahirə daha böyük əhəmiyyət verən dindar olsalar da, yəhudilər öz ürəklərini bütpərəstlikdən qoruyurdular, çünki əvvəllər bütpərəstlikdən çox əzab çəkmişdilər. Bu gün bu, bizdə də belədir. Dindar əməllərə və dualara baxmayaraq, adamların ürəkləri dəyişməlidir. Beləliklə, Böyük Hirodun hakimiyyətinin sonuna yaxın, təxminən, b.e.ə. 5-ci ildə, böyük bir sözü elan etmək üçün xüsusi bir elçi göndərildi.
Məryəm Surəsi (Surə 19) Məryəmə verilən xəbəri qısaca çatdırır:
«Kitabda Məryəmi də yada sal. O zaman o, ailəsindən (ayrılıb) şərq tərəfdə olan bir yerə çəkilmiş və (ibadət vaxtı) onlardan
(gizlənmək üçün) pərdə tutmuşdu. Biz Öz Ruhumuzu (Cəbrayılı) onun yanına göndərdik.
O, Məryəmin qarşısında tam insan surətində peyda oldu. (Məryəm) dedi: “Mən səndən ər-Rəhmana sığınıram! Əgər müttəqisənsə, (mənə toxunma)”.
(Mələk) dedi: “Mən sənə ancaq pak bir oğlan bəxş etmək üçün Rəbbinin elçisiyəm”.
(Məryəm) dedi: “Mənə bir insan toxunmadığı və özüm də zinakar olmadığım halda, necə mənim övladım ola bilər?”
(Mələk) dedi: “Elədir, lakin Rəbbin buyurdu: “Bu, Mənim üçün asandır. Biz onu insanlar üçün bir möcüzə və Öz tərəfimizdən bir mərhəmət edəcəyik. (Bu,) hökmü verilmiş bir işdir”»
Məryəm Surəsi 19:16-21
Cəbrayıl Vəftizçi Yəhyanın (Yəhya – s) gəlişini xəbər verir
Bu elçi mələk Cəbrayıl idi. Müqəddəs Kitabda Cəbrayıl yalnız Daniel (s) peyğəmbərə görünmüş (buraya baxın) və Məsihin gələcəyi vaxtı xəbər vermişdi. İndi isə Cəbrayıl Məbəddə duaya rəhbərlik edən Zəkəriyyə (s) adlı kahinin yanına gəldi. Zəkəriyyə və onun arvadı Elizavet qoca yaşlarına qədər övladsız olublar. Lakin Cəbrayıl ona İncildə (Müjdədə) qeyd olunmuş bu sözləri dedi:
«Qorxma, Zəkəriyyə! Sənin duan eşidildi. Arvadın Elizavet sənə bir oğul doğacaq. Sən də onun adını Yəhya qoy. Sən sevinib şadlanacaqsan. Çox adam onun dünyaya gəlməsinə görə sevinəcək. Çünki o, Rəbbin gözündə böyük olacaq. O, şərab və başqa kefləndirici içki içməyəcək; hələ ana bətnində olarkən Müqəddəs Ruhla dolu olacaq. O, İsrail övladlarının çoxunu Allahı Rəbb tərəfə döndərəcək. Ataların ürəklərini övladlarına, itaətsiz adamları salehlərin düşüncə tərzinə yönəltmək və Rəbbə hazırlanmış xalqı
yetişdirmək üçün İlyasın ruhu və qüdrəti ilə Rəbbin önündə gedəcək». Zəkəriyyə mələyə dedi: «Mən bunu necə bilərəm? Axı mən çox yaşlıyam, elə arvadımın da yaşı ötüb». Mələk ona cavab verdi:
«Mən Allahın önündə dayanan Cəbrayılam və səninlə danışıb bu müjdəni sənə çatdırmaq üçün göndərilmişəm. Budur, vaxtında həyata keçəcək sözlərimə inanmadığına görə bu yerinə yetən günədək sən lal olub danışa bilməyəcəksən»
Luka 1:13-20
Əhdi-Ətiqin son sözləri – Yolu hazırlaylan adam barədədir. Bu adam İlyas (s) kimi olacaq. Cəbrayıl bu xüsusi vədi xatırladır və deyir: Zəkəriyyənin (s) oğlu ‘İlyasın ruhu və qüdrəti ilə’ gələcək. O, ‘Rəbbə hazırlanmış xalqı yetişdirmək üçün’ gələcək. Bu sözün mənası budur ki, vəd nəinki unudulmayıb, lakin Zəkəriyyə ilə Elizavetin doğulacaq oğlunun həyatında icra olunacaq. Hərçənd, Zəkəriyyə inanmadığına görə bir müddət lal oldu.
Cəbrayıl bakirənin oğul doğacağını bəyan edir
Yolu hazırlayan adam xalqı Məsihin gəlişinə hazırlamalı idi. Bir neçə ay sonra mələk Cəbrayıl Məryəm adlı bakirənin yanına göndərildi. İncil (Müjdə) bu barədə belə yazır:
«Mələk onun yanına gəlib dedi: “Salam, ey lütfə nail olmuş qız! Rəbb səninlədir”.
Məryəm bu sözlərdən tam lərzəyə gəldi və ürəyində bu salamın nə demək olduğu barədə düşünməyə başladı. Mələk ona dedi: “Qorxma, Məryəm, çünki sən Allahın lütfünə nail oldun. Sən hamilə olub bir Oğul doğacaqsan.
Onun adını İsa qoy. O, böyük olacaq və Haqq-Taalanın Oğlu adlanacaq. Rəbb Allah Ona atası Davudun taxtını verəcək. O, Yaqub nəslinin üzərində əbədi olaraq Padşah olacaq və Onun Padşahlığının sonu olmayacaq”
Məryəm mələyə dedi: “Bu necə olacaq? Mən heç kişi üzü görməmişəm”. Mələk cavabında ona dedi: “Müqəddəs Ruh sənin üzərinə enəcək, Haqq-Taalanın qüdrəti üstünə kölgə salacaq. Buna görə də doğulacaq müqəddəs Övlad Allahın Oğlu adlanacaq.
Bax qohumun Elizavetin də yaşlı vaxtında bətninə oğlan uşağı düşüb. Onu sonsuz adlandırırdılar, amma o artıq altı aydır ki, hamilədir. Çünki Allah üçün mümkün olmayan şey yoxdur”. Onda Məryəm dedi: “Mən Rəbbin quluyam, qoy mənə sənin dediyin kimi olsun”. Mələk onu tərk edib getdi»
Luka 1:28-38
Cəbrayılın sözlərində biz “Haqq-Taalanın Oğlu adlanacaq” oxuyuruq. Bu barədə burada daha ətraflı danışacağam. Bu məqalədə isə biz iki nəfərin doğulmasını tədqiq edəcəyik.
Yəhya peyğəmbərin (Vəftizçi Yəhyanın – s) doğulması
Hadisələr peyğəmbərlərin əvvəlcədən söylədikləri kimi baş verdi. Malaki peyğəmbər İlyasın ruhu və qüdrətində gələn adam barədə yazır, indi isə Cəbrayıl onun dünyaya gəlməsini xəbər verir. İncil yazır:
«Elizavetin doğmaq vaxtı çatdı. O, bir oğlan doğdu. Onun qohum-qonşuları Rəbbin ona böyük mərhəmət göstərdiyini eşidəndə onunla birgə sevindilər.
Səkkizinci gün körpəni sünnət etməyə gəldilər. Ona atası Zəkəriyyənin adını qoymaq istədilər. Körpənin anası isə dedi: “Yox, onun adı Yəhya olacaq”. Ona dedilər: “Axı qohumların arasında belə adı olan bir kəs yoxdur”.
Körpənin atasından körpəyə nə ad qoyulmasını işarə ilə soruşdular. O, bir yazı lövhəciyi istəyib yazdı: “Onun adı Yəhyadır”. Hamı heyrətə gəldi. Həmin o anda Zəkəriyyənin dili açıldı. O, Allaha alqış etməyə başladı. Qonşuların hamısı qorxuya düşdü.
Bütün bu hadisələr haqqında Yəhudeyanın dağlıq bölgəsinin hər yerində danışırdılar. Bu barədə eşidən hər bir kəs fikrə gedib deyərdi: “Bu körpə böyüyüb nə olacaq?” Çünki Rəbbin əli onun üzərində idi»
Luka 1:57-66
İsa Məsihin (s) doğulması
Yeşaya (s) peyğəmbər bu xüsusi peyğəmbərliyi əvvəlcədən söyləmişdi (buraya baxın):
“Xudavənd Özü sizə işarə verəcək: budur, bakirə qız hamilə olub oğlan doğacaq, adını İmmanuel qoyacaq”
Yeşaya 7:14
İndi isə mələk Cəbrayıl oğlanın doğulmasını bakirə Məryəmə deyir. Bu, yüzlərlə il əvvəl söylənmiş peyğəmbərliyin icrası oldu. İncil (Müjdə) İsa Məsihin (s) doğulması barədə yazır.
Yusif də Davudun əsil-nəslindən olduğuna görə Qalileyanın Nazaret şəhərindən çıxıb Yəhudeyaya, Davudun şəhəri olan Bet-Lexemə yollandı. O oraya hamilə olan nişanlısı Məryəmlə birlikdə siyahıya alınmaq üçün getdi. Onlar orada olarkən Məryəmin doğuş vaxtı çatdı. O, ilk Oğlunu doğdu. Körpəni bələyib axura qoydu, çünki qonaq evində onlara yer tapılmadı.
O ərazidə sürülərinin yanında gecə növbəsini çəkən çobanlar var idi. Onlar çöldə gecələyirdi. Birdən Rəbbin bir mələyi onların qarşısında zühur etdi və Rəbbin ehtişamı onların üzərinə nur saçdı. Çobanları böyük qorxu bürüdü. Mələk onlara dedi: “Qorxmayın! Mən sizə bütün xalqı çox sevindirəcək bir Müjdə gətirmişəm. Bu gün Davudun şəhərində sizin üçün Xilaskar doğuldu. Bu, Rəbb Məsihdir. Sizə əlamət bu olacaq: axurda yatan bələnmiş Körpə tapacaqsınız”. Qəflətən mələyin yanında Allaha həmd edən çoxsaylı səmavi ordu göründü. Onlar belə deyirdi:
“Ən ucalarda Allaha izzət,
Yer üzündə Onun razı olduğu insanlara sülh olsun!”
Mələklər çobanları tərk edib göyə qalxandan sonra onlar bir-birinə dedi: “Gəlin Bet-Lexemə gedək və Rəbbin bizə bildirdiyi bu baş vermiş hadisəni görək”. Onlar tələsik getdilər. Məryəmi, Yusifi və axurda yatan Körpəni tapdılar. Çobanlar Körpəni görəndə Onun haqqında onlara nəql edilənləri bildirdilər. Bunu eşidənlərin hamısı çobanların sözlərindən heyrətə gəldi. Məryəm isə bütün bu şeyləri dərin düşünərək öz ürəyində saxlayırdı. Çobanlar bütün gördükləri və eşitdiklərinə görə Allahı izzətləndirib həmd edərək geri qayıtdılar. Çünki hər şey onlara söylənən kimi baş vermişdi.
Səkkizinci gün Körpənin sünnət olunması vaxtı gələndə Onun adını İsa qoydular. Bu ad ona ana bətninə düşməzdən əvvəl mələk tərəfindən verilmişdi»
Luka 2:4-21
Bu iki böyük peyğəmbərin vəzifəsi
Beləliklə, iki böyük peyğəmbər doğuldu. Bunların arasında yalnız bir neçə ay fərq oldu. Hər iki peyğəmbər barədə yüzlərlə il əvvəl peyğəmbərliklər olunmuşdur! Onların həyatı və sözləri necə olacaqdı? Vəftizçi Yəhyanın (s) atası Zəkəriyyə (s) hər iki uşaq barədə peyğəmbərlik edərək demişdi:
«Körpənin atası Zəkəriyyə Müqəddəs Ruhla dolub belə peyğəmbərlik etdi:
“Alqış olsun İsrailin Allahı Rəbbə! Çünki Öz xalqına nəzər salıb onları satın aldı. O, qulu Davudun nəslindən Bizə qüdrətli Xilaskar yetirdi. Qədimdən bəri Öz müqəddəs peyğəmbərlərinin vasitəsilə bildirdiyi kimi Düşmənlərimizdən və bizə nifrət edənlərin əlindən bizi xilas etdi. Beləcə ata-babalarımıza mərhəmət göstərib Öz müqəddəs Əhdini xatırladı.
Atamız İbrahimə and içdiyi kimi Bizə elə güc verdi ki, Düşmənlərimizin əlindən qurtulub Həyatımız boyu qorxmadan Rəbbin önündə Müqəddəslik və salehliklə Ona ibadət edək. Ey körpə, sən Haqq-Taalanın peyğəmbəri adlanacaqsan, Çünki Rəbbin önündə gedəcəksən, Onun yolunu hazırlayacaqsan.
un xalqına günahlarının bağışlanması ilə Xilas olunmaları barədə bildirəcəksən. Axı Allahımızın ürəyi mərhəmətlidir, Onun bu mərhəmətinə görə Ucalarda bizim üçün Günəş doğacaq ki, Zülmətdə və ölüm kölgəsində oturanların üzərinə nur saçsın, Ayaqlarımızı sülh yoluna yönəltsin”»
Luka 1:67-79
Müqəddəs Ruhdan ilham alan Zəkəriyyə (s) İsanın (s) doğulmasını Davudun (s – vədi burada oxuya bilərsiz) və İbrahimin (s – vədi burada oxuya bilərsiz) peyğəmbərliyi ilə əlaqələndirdi. Əsrlərlə əvvəl deyilmiş Allahın peyğəmbərlik sözü yetişərək öz zirvəsinə çatdı. Bəs bu, nədən ibarət idi? Bu, düşmən olan Romalıların əlindən qurtuluşdurmu? Musa (s) peyğəmbərin Qanununu əvəz edən yeni bir Qanundurmu? Yeni din? Yeni siyasi sistem? Bunların heç biri deyil. Biz insanlar belə düşünə bilərik. Lakin Allah Öz peyğəmbərlik sözündə aydın deyir: ‘Həyatımız boyu qorxmadan Rəbbin önündə Müqəddəslik və salehliklə Ona ibadət edək’; ‘günahların bağışlanması ilə
Xilas olunması barədə bildirəcək’ ki, “zülmətdə və ölüm kölgəsində oturanların üzərinə nur saçsın, ayaqlarımızı sülh yoluna yönəltsin”. Adəmdən başlayaraq, biz hamımız düşmənçiliyə və ölümə məhkum olunmuşuq, salehliyə və günahların bağışlanmasına can atırıq. Adəm, Həvva və iblisin qarşısında Allah qadının övladı barədə Öz niyyətini bəyan etdi. Əlbəttə ki, Allahın niyyəti bizim düşündüyümüz müharibə, düşüncə və davranış tərzindən daha üstündür. Allahın niyyəti bizim səthi deyil, ən dərində olan ehtiyaclarımızı qarşılamaqdır. Bəs, yolu hazırlayan adam və Məsih nə etməli idilər? İncilin Xoş Xəbərini öyrənməkdə davam edirik.